Publieke inkoop: Kansen voor Sociale ondernemingen
De Nederlandse overheid heeft een belangrijke stap gezet naar een beter aanbestedingsbeleid via publicatie van de kamerbrief “Standpunten en plannen van het kabinet voor een toekomstbestendiger inkoop- en aanbestedingsbeleid” op 3 december jl. In de brief wordt een volgende stap gezet naar een maatschappelijker aanbestedingsbeleid.
Jaarlijks wordt er voor maar liefst 86,6 miljard euro aan publieke middelen besteed, wat een enorme kans biedt om via overheidsinkoop impact te creëren op duurzaamheid, inclusiviteit en innovatie.
Het kabinet benadrukt dat publieke inkoop niet alleen moet bijdragen aan het behalen van beleidsdoelen, maar ook maatschappelijke waarde moet genereren. Sociale ondernemingen, die impact vooropstellen boven winst, zijn perfect gepositioneerd om hier een sleutelrol in te spelen. De minister schrijft “Wij vinden het belangrijk dat sociale ondernemingen een goede kans maken bij overheidsopdrachten”. Toch worden ze nog vaak over het hoofd gezien bij aanbestedingen. Dit is een gemiste kans, zowel voor sociale ondernemingen als voor de maatschappij als geheel.
CSO als schakel in Maatschappelijk Verantwoord Inkopen
De Code Sociale Ondernemingen (CSO) kan een cruciale rol spelen in het ondersteunen van overheden om sociale ondernemingen beter te herkennen en actief te betrekken in inkooptrajecten. Door haar toetredingsproces tot het register biedt de CSO een betrouwbaar kader waarmee sociale ondernemingen onderscheiden kunnen worden. Overheden die met erkende sociale ondernemingen samenwerken kunnen er zeker van zijn dat hun uitgaven daadwerkelijk bijdragen aan meer maatschappelijke waarde.
Aanbevelingen voor beleidsmakers en inkopers
Om het potentieel van publieke inkoop volledig te benutten, stellen wij de volgende acties voor:
- Beleidskaders aanpassen: Neem inkoop bij sociale ondernemingen expliciet op in lokaal- en nationaal aanbestedings- en social returnbeleid. Dit sluit aan bij de oproep van het kabinet om meer ruimte te creëren voor sociale ondernemingen. Hoe?
* Door bij opdrachten onder de drempel, altijd een sociaal ondernemer uit te nodigen.
* Door het inkopen van producten of diensten toe te staan als invulling van de social return verplichting van de opdrachtnemers
* Door inkoopopdrachten ‘voor te behouden’ aan sociale ondernemingen
* Door alle budgethouders te tonen bij welke sociale ondernemingen ze voortaan vergaderlocaties, geschenken, catering, etc., etc., kunnen inkopen. - Bewustwording en training: Investeer in kennisdeling bij inkopers en aanbestedende diensten. Laat zien hoe sociale waarde meegewogen kan worden bij het beoordelen van offertes. Hoe?
* Door samenwerkingen van reguliere ondernemingen met sociale ondernemingen te stimuleren, bijvoorbeeld door een speed-date tijdens een marktconsultatie
* Door sociale waarde mee op te nemen als gunningscriterium - Samenwerking met CSO: Gebruik de expertise van de CSO om het inkoopbeleid en de uitvoering maatschappelijker te maken.
Brede maatschappelijke impact
Sociale ondernemingen bieden oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen zoals arbeidsparticipatie en circulaire economie. Het vergroten van hun rol in publieke inkoop zal leiden tot een efficiënter gebruik van belastinggeld, met een hogere maatschappelijke return on investment.
De stap van het kabinet richting maatschappelijk verantwoorde opdrachtgeverschap en -inkoop is hoopgevend. Wij roepen overheden op om gebruik te maken van de tools en kennis van de CSO om dit proces te versnellen en sociale ondernemingen de kansen te bieden die zij verdienen.
Wil je meer weten over de rol van de Code Sciale Ondernemingen, of kunnen we helpen met ideeën van de toepassing? Neem contact op met ons via info@codesocialeondernemingen.nl.
Foto: Jefren Mesa – Schaal je impact
